Cách các thương hiệu đã chi phối tâm lý chúng ta Bí mật giấu kín sẽ khiến bạn bất ngờ!

Các thương hiệu có thể tạo dấu ấn mạnh mẽ trong tâm trí chúng ta theo cách khó lường. Chúng có thể thay đổi cách chúng ta định hình bản thân, cách thể hiện mình với người khác. Điều này có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của chúng ta, mặc dù sản phẩm không liên quan gì đến chức năng của nó. Những thương hiệu mạnh mẽ này có khả năng gợi lên cảm xúc sâu sắc trong tâm trí người tiêu dùng và có thể được ghi nhớ mãi mãi.

Để hiểu hơn về sức mạnh của các thương hiệu, hãy bắt đầu với Apple. Vào những năm 1990, Apple phải vật lộn để cạnh tranh với Microsoft trên thị trường máy tính cá nhân. Mặc dù có nguy cơ phá sản, nhưng Apple đã “lội ngược dòng”, xoay mình trở thành công ty giá trị nhất thế giới.

Tuy nhiên, thành công ở những giai đoạn đầu không nằm ở chất lượng sản phẩm.

Xem Thêm: Content Idea là gì? Bật mí bí quyết sáng tạo cho Content Creator

John Sculley, cựu giám đốc Marketing của Apple từng trả lời phỏng vấn báo The Guardian vào năm 1997: “Khi nói đến Apple, mọi người sẽ nghĩ ngay đến một công ty công nghệ, nhưng chính xác hơn thì Apple là một công ty Marketing giỏi”. 

Vậy, làm thế nào để các thương hiệu khiến mọi người sẵn sàng xếp hàng chờ hàng giờ đồng hồ để mua một chiếc điện thoại thông minh trị giá 1.000 đô la hay sẵn lòng trả cái giá cắt cổ cho một đôi giày thể thao?

Trong hơn một thế kỷ qua, các nhãn hàng đã nhận ra rằng, để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả, quảng cáo sản phẩm không chỉ đơn giản là trình bày lợi ích của sản phẩm. Thậm chí, một số quảng cáo không liên quan gì đến sản phẩm. Ví dụ, từ năm 1871, Pearl Tobacco đã bắt đầu quảng cáo thuốc lá của họ thông qua các banner in hình người phụ nữ khỏa thân. Dù banner này không có liên quan gì đến thuốc lá, nó đã thu hút được rất nhiều sự chú ý bởi tính mới lạ và chưa từng có.

Phương pháp quảng cáo này có thể bị cho là thô tục và khinh thường, tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng nó hiệu quả đáng kể, kể cả đối với loài khỉ. Điều này có thể liên quan đến cách não của chúng ta đặc biệt quan tâm đến thông tin xã hội. Theo giáo sư khoa học thần kinh Michael Platt, quảng cáo liên kết thương hiệu với giới tính và địa vị xã hội có thể kích hoạt cơ chế não ưu tiên những thông tin này, dẫn đến việc chúng ta ưa chuộng sản phẩm đó hơn. Mặc dù có thể bị cho là không tế nhị, tuy nhiên, phương pháp này vẫn rất hiệu quả trong quảng bá sản phẩm.

Xem Thêm: Best seller là gì? Tuyệt chiêu trở thành nhà bán hàng vĩ đại

Quảng cáo liên quan tới giới tính sẽ thu hút bộ não của chúng ta

Thương hiệu có thể ghi sâu vào tiềm thức của chúng ta. Thông qua các chiến dịch quảng cáo, các thương hiệu có thể hình thành một mạng lưới liên kết ký ức trong não của chúng ta. Khi những kết nối này mạnh mẽ và tích cực, nó có thể thay đổi hành vi của chúng ta, thúc đẩy mua hàng một cách vô thức khi chúng ta bắt gặp thương hiệu tại cửa hàng.

Nguyên tắc Marketing này có liên quan đến công trình nghiên cứu của Daniel Kahneman, nhà tâm lý học và nhà kinh tế học, người đã viết ra cuốn sách “Tư duy nhanh và chậm”. Trong sách, ông đã tách tư duy thành hai hệ thống:

– Hệ thống 1: nhanh chóng và tự động, đòi hỏi ít nỗ lực hoặc sự kiểm soát.

– Hệ thống 2: chậm, đòi hỏi sự cân nhắc chủ quan và logic.

Các thương hiệu sử dụng "hệ thống 1" để tạo lợi thế cạnh tranh trong thị trường. Thực tế, tiếp cận với một thương hiệu quen thuộc là dễ dàng hơn rất nhiều so với việc phân tích tất cả thông tin và đưa ra quyết định sáng suốt. Tuy nhiên, các thương hiệu thành công nhất có thể tác động sâu sắc hơn đến tâm lý của chúng ta. Chúng tạo ra một liên kết đặc biệt và chúng ta cảm thấy như chúng là một phần của gia đình của mình.

Theo khảo sát của trang mua bán điện thoại đã qua sử dụng SellCell tại Mỹ, hơn 5.000 người dùng điện thoại thông minh tại Hoa Kỳ cho biết "Apple là thương hiệu có lượng khách hàng trung thành lớn nhất trên thế giới, với mức độ trung thành đạt đỉnh cao vào đầu năm 2021".

Để xác định sự trung thành của người dùng Samsung, nhóm của Platt đã tiến hành một nghiên cứu bằng cách sử dụng công nghệ cộng hưởng từ não. Kết quả cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa người dùng Samsung và Apple trong việc phản ứng với tin tức tích cực, tiêu cực và trung lập về từng công ty. Nghiên cứu này đã cho thấy tầm quan trọng của tâm lý học trong việc hiểu về sự trung thành của khách hàng.

Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra sự khác biệt về đồng cảm giữa người dùng Apple và Samsung. Khi xem tin tức tích cực, tiêu cực và trung lập về hai thương hiệu, vùng não của người dùng Apple liên quan đến hệ thần kinh tưởng thưởng đã được kích hoạt bởi tin tốt về Apple. Điều này cho thấy rằng người dùng Apple có xu hướng đồng cảm sâu sắc hơn với thương hiệu của họ.

Thông tin tiêu cực kích hoạt phần não liên quan đến đau đớn và cảm giác tiêu cực. Khách hàng sử dụng sản phẩm Apple có thái độ trung lập với tin tức liên quan đến Samsung. Điều này tương tự như khi ta đồng cảm với gia đình và bạn bè, trong khi không cảm nhận được cảm xúc của người lạ.

Xem Thêm: Tìm hiểu về Booth – Điểm chạm cưa đổ khách hàng tại điểm bán hàng

Đồng cảm với thương hiệu khiến khách hàng trung thành hơn

Trong khi đó, những người dùng Samsung lại không có bất kỳ hoạt động não đáng kể nào liên quan đến đau đớn hoặc khoái cảm khi họ xem tin tức tích cực hoặc tiêu cực về công ty. Tuy nhiên, Platt đã chia sẻ rằng "điều thú vị là khu vực đau đớn của não được kích hoạt bởi những tin tức tốt về Apple, trong khi khu vực tưởng thưởng được kích hoạt bởi những tin tức xấu về đối thủ, ví dụ như những lời chê bai nghiêm trọng hoặc sự đồng cảm ngược." Điều này cho thấy rằng, trong việc đánh giá về thương hiệu, não bộ của con người có thể phản ứng khác nhau tùy thuộc vào từng thương hiệu và thông tin về đối thủ.

Kết quả cho thấy có sự khác biệt cơ bản giữa các thương hiệu: Apple đã hình thành mối liên hệ xã hội và cảm xúc mạnh mẽ với người tiêu dùng, Samsung thì không.

Liên kết với thương hiệu có thể giải thích tại sao chúng ta sẵn sàng trả giá đắt hơn cho sản phẩm. Nếu bạn có liên kết với Apple hoặc Nike và tin rằng chất lượng sản phẩm của họ xứng đáng với giá tiền, bạn sẽ sẵn sàng bỏ tiền.

Nhưng mối liên hệ này không chỉ thể hiện qua chất lượng sản phẩm mà còn thể hiện qua bản sắc cá nhân. Từ lâu, con người đã sử dụng đồ vật và quần áo để thể hiện cá tính bản thân và thể hiện sự liên kết của họ với các nhóm người khác nhau trong xã hội. Từ đồ trang sức bằng vỏ sò thời tiền sử đến Air Jordans, những thứ con người đeo và kết hợp thông báo rất nhiều thông tin về cách họ hình thành khái niệm bản sắc cá nhân.

Mối quan hệ giữa hình ảnh cá nhân và sở thích thương hiệu

Từ những năm 1950, các nhà nghiên cứu đã quan tâm đến mối liên hệ giữa hình ảnh cá nhân và sở thích thương hiệu. Khái niệm self congruity được đưa ra khi mọi người có xu hướng chọn thương hiệu phù hợp với hình ảnh của họ. Người tiêu dùng chọn thương hiệu không phá vỡ hình ảnh cá nhân để thể hiện bản thân và quảng bá cho phiên bản cụ thể của họ trong xã hội. Tuy nhiên, con người là sinh vật bầy đàn, họ dựa vào thông tin xã hội để đưa ra quyết định. Do đó, chúng ta thường đánh giá người khác dựa trên cách họ thể hiện bản thân.

Theo giáo sư marketing Americus Reed II tại Đại học Pennsylvania, lựa chọn thương hiệu của mỗi người cũng phản ánh bản sắc riêng của họ. Bởi khi mặc những bộ trang phục khác nhau, chúng ta đang gửi thông điệp về con người và giá trị của chúng ta. Chẳng hạn, khi chọn Nike thay vì Under Armour, điều đó cho thấy mối quan hệ của mình với thể thao và đam mê vượt qua thử thách. Nike muốn truyền tải thông điệp về sự đa năng và khả năng thành công của giày với khẩu hiệu "Just do it". Trong khi đó, Under Armour muốn kể về câu chuyện của những đôi giày đồng hành, hỗ trợ, và duy trì nỗ lực của bạn. Vì vậy, việc lựa chọn thương hiệu phù hợp sẽ phản ánh bản sắc và giá trị của chúng ta tại thời điểm hiện tại.

Kết:

Thương hiệu có thể tác động đến tâm lý và hành vi của chúng ta bằng cách chi phối tiềm thức của chúng ta. Điều này dẫn đến việc chúng ta có thể mua những thứ không cần thiết chỉ vì chúng đã được quảng cáo trên TV hoặc trên mạng. Đừng ngạc nhiên nếu bạn đã bị thương hiệu thao túng tâm trí của mình!

Minh Anh – Phần mềm Ninja

Theo Big Think